De wereldberoemde Wallen lijden zwaar onder de coronacrisis. De vrees bestaat dat sekswerk pas als laatste op gang zal komen in de 1,5 metersamenleving. Wordt het ooit weer zoals het was in the red light district? ‘We zijn erg recessiegevoelig.’
Sanne is sekswerker op de Wallen en daarnaast heeft ze een parttimebaan als officemanager bij een entertainmentbedrijf. Door de coronacrisis is ze van de een op de andere dag beide banen kwijtgeraakt en daarmee al haar inkomen. “We teren in op onze reserves en die zijn al niet zo groot,” zegt ze.
Sekswerk in tijden van corona is onmogelijk. De Wallen, tot voor kort het drukste stukje Amsterdam, zijn door de crisis gedegradeerd tot een spookwijk met lege straten. Al tijden vragen bestuurders en politici zich af hoe ze de Wallen rustiger kunnen krijgen, welnu, een virus van microscopische omvang heeft het voor elkaar gekregen, van de een op de andere dag: toeristen zijn verdwenen, de ramen van de sekswerkers zijn dicht, de horeca en de erotische theaters zijn gesloten. De enige plek waar het nog druk is, is bij houthandel Schmidt, waar de rijen voor de deur staan. Ook op de Wallen zijn ze aan het klussen geslagen.
Veiligheid
Sekswerkers zitten thuis of zijn vertrokken naar hun vaderland, veelal in Oost-Europa. “Ik denk dat meer dan de helft van de Oost-Europese vrouwen naar huis is gegaan,” zegt Eric Hamaker van boekhoudbedrijf Red Light Tax, dat veel sekswerkers bijstaat.
De beslissing om te stoppen was ingrijpend, maar niet moeilijk om te nemen, zegt Sanne. “Het gaat om onze veiligheid. Verder werken was eng. Italië ging al dicht vanwege corona, maar hier op de Wallen liepen nog veel Italiaanse toeristen rond.”
De toekomst van de Wallen is ongewis. Sekswerk lijdt net zo onder de ‘intelligente lockdown’ als kappers, cafés, hotels en restaurants, die allemaal gesloten zijn. Het grote verschil: een café of restaurant kan zich voorbereiden op de 1,5 metersamenleving die onze nabije toekomst vormt. Sekswerk is onmogelijk op anderhalve meter. Bovendien zal het erg lang duren voordat het toerisme in Amsterdam weer op gang komt. Met andere woorden: sekswerk zou weleens de laatste branche kunnen zijn die weer op gang komt als corona onder controle is. “Ik denk dat ik pas weer ga werken als er een vaccin is,” aldus Sanne.
Lapdance op anderhalve meter
Cor van Dijk, directeur van onder meer Casa Rosso en de Bananenbar en voorzitter van de ondernemersvereniging, vreest dat bedrijven zullen omvallen. “Een paar maanden houden de meesten nog wel uit, misschien een jaar. Als deze crisis lang aanhoudt, hebben we een probleem.”
Van Dijk probeert sekstheater Casa Rosso aan te passen aan de nieuwe tijden. Na de heropening mogen veel minder mensen naar binnen. Voor de Bananenbar ligt dit moeilijker: een lapdance op anderhalve meter is ingewikkeld.
Op de achtergrond speelt nog het politieke debat over de toekomst van raamprostitutie op de Wallen, aangezwengeld door burgemeester Femke Halsema, die de drukte wil indammen, mensenhandel wil beperken en de positie van vrouwen achter het raam versterken. Dit debat is even terzijde geschoven, omdat de coronapandemie nu alle aandacht opslokt, maar Halsema wil ook afwachten hoe de Wallen eruit zien na deze crisis, heeft ze tegen de gemeenteraad gezegd.
Recessiegevoelig
Deelt corona de beslissende klap uit aan de Wallen en zal dit wereldberoemde deel van Amsterdam nooit meer hetzelfde zijn? Sekswerker Sanne zegt dat die vraag bij veel van haar collega’s speelt. “We zijn erg recessiegevoelig. Na de vorige crisis duurde het ook erg lang voor de drukte weer op gang kwam.”
Andere Wallenondernemers houden de moed erin. “We bekijken het van dag tot dag,” zegt Jan Broers, die ramen verhuurt op de Wallen. “Maar als de deuren weer opengaan, wordt het als vanouds. Dan komen de mensen weer, want ze zijn kuddedieren.” Van Dijk: “De wereld wordt nooit meer dezelfde na deze crisis, dus ook de Wallen niet. Uiteindelijk komt het weer op gang. Mensen zitten nu lange tijd opgehokt, dus die hebben straks vast weer zin om deze kant op te komen. We gaan dit overleven.”
‘Zonder hulp had ik mensen moeten ontslaan’
Veel sekswerkers hebben een beroep gedaan op de financiële regeling voor zelfstandige ondernemers die de gemeente uitvoert in opdracht van het kabinet. “Ik ben al een maand lang een paar uur per dag bezig om die regeling aan te vragen,” zegt Eric Hamaker van Red Light Tax die de financiën van veel sekswerkers regelt. Ook sekswerker Sanne heeft een aanvraag ingediend. “Ik heb nog niets gehoord. Maar met deze bijdrage, moet ik het even redden.”
Zelfstandige ondernemers die alleenstaand zijn, ontvangen 1050 euro per maand, samenwonenden 1500 euro. Dit geldt tot 1 juni. Hamaker: “Sekswerkers hebben veelal hoge huren, zeker 1000 euro per maand. Dan houden ze weinig over.”
Ondernemers op de Wallen, zoals de erotische theaters en verhuurders van ramen, hebben een beroep gedaan op de overbruggingsregeling, waarbij het rijk 90 procent van de lonen voor zijn rekening neemt. “Zonder die hulp had ik negen mensen op straat moeten zetten, zoals schoonmakers,” zegt raamexploitant Masten Stavast.