De twee acteurs vechten de strijd der seksen uit in ‘Venus’. Verbaan: „Vanda is moeder, maagd en hoer tegelijk, zijn gesel en zijn muze.”
Ze staan 1 uur en vijftig minuten met zijn tweeën op toneel: Georgina Verbaan en Jeroen Spitzenberger. In Venus, een stuk van David Ives, spelen ze een actrice en een regisseur bij een auditie in een aftands theatertje; het hele stuk speelt zich daar af. Er is nauwelijks een changement, er zijn geen andere personages – alle spanning moet komen van die twee acteurs en hun verbale en theatrale vernuft. Daarbij geholpen door de tekst – „85 pagina’s”, verzucht Verbaan – en door een vleugje sm.
Georgina Verbaan speelt Vanda, een tikje verlopen actrice, die veel te laat verschijnt op haar auditie voor de rol van een dominante vrouw, toevallig ook Vanda geheten. Regisseur Thomas (Spitzenberger) wil haar eigenlijk naar huis sturen, maar laat zich dan toch verleiden, en neemt zelf de rol op zich van de mannelijke hoofdpersoon, de erotisch onderdanige Kusiemski.
Verbaan: „Vanda walst binnen als een stereotiep huppelkutje, en Thomas denkt: nee, wéér zo’n vrouw met haar complete garderobe en een kinderstemmetje. Maar dan beginnen ze te spelen, en transformeert zij volkomen, waardoor hij toch in haar ban raakt.” Terwijl Thomas en Vanda en passant ruziën over de betekenis van het stuk en de al dan niet seksistische lading, veranderen ze meer en meer in hun personages, verwikkeld in een erotische machtsstrijd. Verbaan: „Het stuk gaat wel over sm, maar die is grotendeels fictief: alles gebeurt in hun verbeelding. We worden nu overal als een erotisch toneelstuk aangekondigd, maar wie daar zin in heeft, kan beter naar de Kamasutra-beurs gaan.”
Onderdrukte driften
Ter voorbereiding hebben ze met regisseur Johan Doesburg natuurlijk wel over geheime verlangens en onderdrukte driften gepraat, zegt Verbaan. „We hebben ons ook verdiept in de menu’s van dat soort… huizen. Dan ontdek je dus dat er mensen zijn die zich willen laten verschonen als een baby. Nou ja, ieder zijn vorm van ontspanning.” Maar niets van dat soort extremiteiten dus op toneel, al wordt er een beetje vastgebonden en is er sprake van slaag met berkentwijgjes. „De erotische lading in het stuk is bijna honderd procent verbaal. Dat is het knappe van de tekst”, zegt Spitzenberger.
Het personage Vanda is behoorlijk raadselachtig, vinden de twee acteurs. Spitzenberger: „Komt ze hem straffen of bevrijden? Bestaat ze eigenlijk wel echt? Mijn interpretatie is uiteindelijk dat het conflict tussen hen zich in zijn hoofd afspeelt. Zij is dat stemmetje dat hem tegenspreekt en terechtwijst, vanuit taboes, opvoeding, zelftwijfel, goeie smaak. Thomas denkt eindeloos na over de verhouding tussen man en vrouw, en hij komt er niet uit. Het wordt een totale obsessie, hij heeft er slapeloze nachten van, en als het deksel van de pan gaat, stapt zij tevoorschijn uit de rook.”
Verbaan: „Maar hoe speel je dat, ‘toetssteen van zijn geweten’? Dat is lastig. Dus ik zie haar eerder als de godin Venus, die alle vrouwen in zich verenigt: de moeder, de maagd, de hoer. Zij is zijn muze en gesel, ze inspireert en confronteert hem. Het is een ongelofelijk veelzijdige vrouwenrol, zo een die niet vaak voorbij komt. Toen ik het script las dacht ik meteen: yes! Het is witty, snel, slim en grappig, het leeft op elke pagina. En het zet de man-vrouwverhouding compleet op z’n kop.”
Sterke vrouw en ‘smart ass’
In Venus ergert de intellectuele regisseur Thomas zich eerst aan, in de woorden van Verbaan, ‘huppelkutje’ Vanda. Spitzenberger en Verbaan komen oorspronkelijk ook uit andere werelden: hij een klassiek geschoold repertoire-acteur, zij koningin van de Nederlandse romantische komedie. Herkenden ze iets van die spanning tussen hun personages? Verbaan: „Ik heb nooit enige argwaan over mijn kunnen ontmoet. De mensen met wie ik werk weten wat ik kan.”
Spitzenberger: „Welnee! Het was natuurlijk grappig geweest als ik eerst sceptisch was en daarna totaal door haar werd weggespeeld, maar nee, ik vond Georgina meteen een uitstekende keus, omdat ik vermoedde dat zij alle kleuren bezat die het spelen van die rol vereisen. Ze is komisch, droog, vilein, naïef en tegelijk berekenend. Ik wist dat ze slim was, én ze is een sterke vrouw: een smart ass met een mening. Daarbij speelt ze vernuftig met het beeld dat mensen van haar hebben. Dat maakt haar de perfecte Vanda.”
Bron: NRC.nl