Vanaf volgend weekend worden de sluitingstijden voor horeca en ramen op de Wallen vervroegd. En dat is zeer tegen de zin van ondernemers en sekswerkers. ‘We worden zo panklaar gemaakt voor het erotisch centrum.’
Het Parool 25 maart
Een groepje Britten in fleurige maatpakken verdringt zich voor een van de ramen aan de Oudezijds Achterburgwal. Joelend wordt de bachelor aangemoedigd om naar binnen te gaan. Wanneer de vrijgezel niet tot overeenstemming komt met de sekswerker achter het raam, gaat het luidruchtige groepje op in de stroom bezoekers.
Het is vrijdagavond negen uur. Spitsuur op de gracht. Drommen toeristen wandelen door het roemruchte Red Light District van Amsterdam. Ondanks de drukte op straat zijn veel ramen leeg.
Alleen maar kijken
Aan een ronde keukentafel op de eerste verdieping van een prostitutiepand aan het begin van de Oudezijds zitten vijf Roemeense sekswerkers aan de koffie. Het zijn Miriam (32), Anna (26), Isabel (26), Laura (32) en Eveline (24). Ze werken allemaal al enige jaren op de Wallen. “Nu is het niet de goede tijd om te gaan staan,” weet Miriam. “Het zijn allemaal toeristen die alleen maar willen kijken. De kans dat je nu wat verdient, is heel klein.”
De andere vrouwen knikken instemmend. “Wij verdienen ons geld in het weekend. En pas na middernacht. Dan is het rustiger en komen de eerste mensen uit het café en zijn de mensen die alleen maar willen kijken weg. Eigenlijk begint het dan pas voor ons.”
Kamerhuur
De ramen mogen nu nog tot zes uur ’s ochtends openblijven. In die tijd moeten de sekswerkers eerst hun kamerhuur van 180 euro zien terug te verdienen. In de praktijk betekent het dat de vrouwen pas na drie à vier klanten uit de kamerkosten zijn. Pas daarna verdienen ze hun brood.
Die zes uren waarin de sekswerkers in het weekend op de Wallen hun brood verdienen, worden vanaf volgend weekend door de gemeente gehalveerd. Met de maatregel wil burgemeester Halsema bewerkstelligen dat er voor bewoners van de Wallen meer rust komt op straat in de late nacht.
Hoe later, hoe rustiger
De Roemeense sekswerkers snappen de regel niet. “Hoe later in de nacht, hoe rustiger het juist is,” zegt Miriam. Ze krijgt bijval van raamexploitant Frits Voet. Hij is de voorzitter van de ondernemersvereniging BIZ Burgwallen. “De afgelopen jaren zijn op last van de gemeente heel veel ramen verdwenen,” legt hij uit. “Daardoor is steeds meer druk op de Oudezijds Achterburgwal komen te liggen. Daar komen tussen tien uur ’s avonds en een uur ’s nachts alle toeristen naartoe die het Red Light District willen zien. Maar het huidige druktebeeld is juist dat het om drie uur ’s nachts niet meer druk is.”
Om zijn punt te onderbouwen laat hij een aantal rapportages zien van International Security Agency (ISA), het bedrijf dat zogenaamde ‘hosts’ verzorgt die overlast op de Wallen moeten tegengaan. De getoonde rapportages laten inderdaad zien dat het later op de avond een stuk rustiger is.
560 bezwaarschriften
Voet hekelt de maatregel van de gemeente. Hij heeft de afgelopen week 560 bezwaarschriften ingediend van raamexploitanten, bewoners, sekswerkers, horeca-eigenaren en horecapersoneel.
Want de maatregel is niet alleen gericht op prostitutie. Ook de horeca in het Wallengebied moet de deuren in het weekend met ingang van 1 april eerder sluiten. Waar die nu nog tot drie uur ’s nachts open mag blijven, wordt dat twee uur. Daarbij geldt vanaf een uur ’s nachts een zogenaamde ‘venstertijd’, waarin bezoekers wel naar buiten maar niet meer naar binnen mogen.
Agressieve dealers
“Ik snap de maatregel van de gemeente niet zo goed,” zegt Jan-dick Heijs, algemeen manager van restaurant Bellezza even verderop aan de Oudezijds Achterburgwal. “De meeste overlast is juist vóór middernacht.” Hoewel Heijs verwacht dat het restaurant niet veel last krijgt van de nieuwe maatregel omdat de meeste gasten vaak al voor enen de deur uit zijn, is hij van mening dat er wel grotere problemen zijn dan de drukte. “Er hangen heel veel dealertjes rond. Die zijn erg agressief. Daar zou de gemeente op in moeten zetten.”
Het verhaal over de agressieve dealers wordt ook door de sekswerkers onderschreven. “Het zijn jonge Marokkaanse jongens die nepdrugs verkopen. Ook beroven ze toeristen,” zegt Anna. Miriam heeft al eens gezien hoe een van hen een toerist een mes op zijn keel zette. “De toerist wilde drugs kopen maar er ging iets mis. Toen trok hij een mes.”
Verkapte uitrookstrategie
“Er zijn in jaren niet zo veel dealers geweest als nu,” zegt Voet wiens familiebedrijf al 57 jaar op de Wallen zit. “Ze zijn jong en erg agressief. Daar zou de gemeente op in moeten zetten. Ik betwijfel echt of de Wallen veiliger en rustiger worden door de nieuwe maatregel van de gemeente. Ik denk eigenlijk het tegenovergestelde.”
“Het lijkt wel alsof deze maatregel vooruitloopt op dat de Wallen zoals we die kennen er straks niet meer zijn,” zegt Heijs. “De sekswerkers zullen vanzelf verdwijnen als er niks meer te verdienen valt.” Ook Voet denkt dat de nieuwe maatregel een verkapte uitrookstrategie is van de gemeente. “We worden zo panklaar gemaakt voor het erotisch centrum.”
De Roemeense sekswerkers die zijn kamers huren, zien dat in elk geval niet zitten. “Het erotisch centrum is bullshit,” zegt Anna. “Ik heb in het buitenland in zo’n centrum gewerkt en het was verschrikkelijk, je hebt geen overzicht. Er is geen huiselijkheid. Het is onveilig.”
Sociale controle
Haar collega’s beamen dat ze juist om die reden graag op de Wallen werken. “Er is hier veel sociale controle,” zegt Miriam. “Maar niemand vraagt ons ooit iets.” Ze krijgt bijval van Anna. “Ze komen met z’n allen de 3D-geprinte brug over de gracht vieren, maar praten nooit met ons. Ik zou zo graag eens met burgemeester Halsema willen praten. Dan kan ze horen hoe wij het zien. Ze denken van alles over ons, ze beslissen van alles over ons, maar ze spreken ons nooit.”
Om elf uur ’s avonds nemen de sekswerkers voor het eerst plaats achter het raam. Drommen toeristen blijven stilstaan als Eveline in een fluorescerende bikini plaatsneemt achter het raam. Er wordt gekeken, gejoeld en gewezen. Maar door alle drukte duurt het waarschijnlijk nog even voordat iemand de moed heeft verzameld om bij haar naar binnen te stappen.
Protest
Komende donderdagmiddag lopen sekswerkers naar De Stopera om te protesteren tegen de vervroegde sluitingstijden. Op 13 april vraagt BIZ Burgwallen, samen met een sekswerker, een horecaondernemer en een raamexploitant, de rechter om een voorlopige voorziening om de vervroegde sluitingstijden op de Wallen tegen te gaan.